Zobaczmy jak gminy w okolicy wspierają rodziny poprzez tę formę pomocy socjalnej, na ile jest to polityka prorodzinna. Chodzi o następujące gminy: Jodłowa, Pilzno, Ryglice, Rzepiennik Strzyżewski, gm. Tarnów, Tuchów, Skrzyszów, Szerzyny.

W niniejszym artykule podejmujemy temat trochę mało "medialny, który jednak warto poruszyć i uświadomić sobie choć trochę mechanizmy wsparcia dla rodzin. Sprawa dotyczy wielu gospodarstw domowych i ma duże znaczenie w życiu codziennym. Czasem problem ten budzi także kontrowersje.

Gminy w okolicy w różnych formach dokonują pomocy socjalnej. Jedną z nich jest wsparcie materialne w postaci stypendiów socjalnych i zasiłków. Te ostatnie przyznawane są znacznie rzadziej, a nawet zdarza się, że nie przyznawane są w ogóle. W gminach okolicy otrzymuje je zaledwie po kilka, kilkanaście uczniów. Zasiłek może być przyznawany kilka razy w roku, niezależnie od otrzymywanego stypendium szkolnego.

Jeśli chodzi o ilość przyznanych stypendiów, to w poszczególnych gminach występują znaczne różnice. Dla przykładu w gminie Skrzyszów otrzymuje je niecałe 8% spośród wszystkich uczniów gminy, a w gminie Szerzyny blisko 45%. Wpływ na to ma napewno ilość złożonych wniosków i przyjętych według kryteriów, co obrazuje także w jakimś stopniu zamożność mieszkańców.


Ilość uczniów objętych pomocą w formie stypendiów socjalnych i zasiłków w procentach

Samorządy przyznają stypendia w różnej wysokości w ramach granic, które określa ustawa - szczegóły omówione są poniżej.
Poniższy wykres obrazuje, jak to wygląda w okolicy. Najmniejsze średnie stypendium ma uczeń gminy Tarnów - 344 zł, największe w gminie Szerzyny - 1017 zł.
Dodajmy, że stypendia przyznawane są w niektórych gminach co miesiąc- inne gminy dają je rzadziej, ale to nie zmienia średniej opisanej na wykresach.


Średnia wysokość stypendium socjalnego (liczone wraz z zasiłkami), które otrzymuje uczeń w danej gminie

W przeliczeniu na wszystkich uczniów w danej gminie, średnio najmniej przypada na jednego ucznia na obszarze gminy Ryglice - 223 zł, najwięcej w gminie Szerzyny - 454 zł.


Średnia kwota pomocy socjalnej w przeliczeniu na jednego ucznia gminy

Powyższe dane dotyczą roku szkolnego 2012/2013

Według danych Urzędu Statystycznego UE (Eurostatu) z poprzednich lat w Polsce ponad 25% ludzi żyje na granicy ubóstwa - daje to jedną z gorszych pozycji w Europie. Szczególnie dotkliwym problem jest zagrożenie ubóstwem dzieci - aż co trzecie dziecko żyje na granicy biedy. Duża odpowiedzialność na poprawianiu tej sytuacji ciąży nie tylko na rządzących w kraju, ale także na samorządach.

Państwo każdego roku przeznacza prawie 500 mln zł na pomoc materialną dla uczniów. Jak się okazuje, według badań NIK z 2011 r. gminy w Polsce nie potrafią w pełni wykorzystać pieniędzy na pomoc dla najuboższych uczniów i szczególnie uzdolnionych. Gminy, które we współpracy ze szkołami organizują pomoc dla uczniów, nie radzą sobie z pełnym wykorzystaniem przekazywanych im pieniędzy. W 2009 r. do budżetu wróciło 9 proc. środków przeznaczonych na pomoc materialną.

Stypendium szkolne może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, zwłaszcza w sytuacji, gdy w jego rodzinie występuje bezrobocie, niepełnosprawność, ciężka lub długotrwała choroba, wielodzietność, brak umiejętności wypełniania obowiązków opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizm lub narkomania, gdy rodzina jest niepełna lub dotknęło ją zdarzenie losowe. Regulamin udzielania pomocy materialnej, sposobu udzielania tej pomocy uchwala rada gminy.
Tak dla przykładu rada jednej z gmin ustaliła kryteria przyznawania stypendiów:

Ustawa o finansach publicznych przewiduje także, że kwota dotacji na dofinansowanie zadań własnych bieżących i inwestycyjnych gminy nie może stanowić więcej niż 80 proc. kosztów wykonania zadania, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej - przepis ten ma mobilizować jednostki samorządu terytorialnego do starań o dochody własne.  Do stypendium gmina dokłada zatem do 20% kwoty z budżetu państwa.

Stypendium szkolne może otrzymać uczeń, w którego rodzinie miesięczny dochód na osobę wynosi mniej niż określona kwota- ok. 316 zł w roku 2012. Miesięczna wysokość stypendium nie może być niższa niż 80 proc. i wyższa niż 200 proc. zasiłku rodzinnego- 45-112 zł.

Ponadto wyjątkowo zdolni uczniowie zarówno ze szkół publicznych, jak i niepublicznych, mogą się starać o stypendium za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe. Wyjątkowo wybitni uczniowie mogą się starać o stypendium ministra edukacji narodowej lub premiera. Uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, uzdolnieni w kierunku matematyczno-przyrodniczym lub technicznym, którym trudna sytuacja materialna utrudnia rozwój edukacji, mogą starać się o tzw. stypendium unijne.

Czasem budzi kontrowersje, fakt, czy dana rodzina otrzymuje słusznie wsparcie finansowe od państwa, czy gminy - zdarza się, że np. ukrywa dochody. Dla wielu jednak osób pomoc ta jest nieodzowna. Jak się okazuje, gminy nie zawsze należycie wspierają znajdujących się w trudnej sytuacji, oszczędzając na rodzinach, co ilustrują po części powyższe statystyki.

Powyższy ranking został opracowany na podstawie danych uzyskanych dzięki uprzejmości Urzędów Miast i Gmin: Jodłowa, Pilzno, Ryglice, Rzepiennik Strzyżewski, gm. Tarnów, Tuchów, Skrzyszów, Szerzyny

Źródła dodatkowe: forsal.pl, Rzeczpospolita, Wspólnota - pismo samorządu terytorialnego


Niniejszy artykuł można kopiować i wykorzystywać do publikacji wyłącznie za zgodą autora.